Borynia (Jastrzębie-Zdrój)

---

Nazwa

Nazwa sołectwa, z uwagi na swoje korzenie, może być interpretowana na kilka różnych sposobów. Przede wszystkim, możliwe jest odczytanie jej od słowa „bór”, które odnosi się do lasów. Alternatywnie, w kontekście historycznym, słowo to może również pochodzić od staropolskiego „bor”, co oznacza walkę. Inną opcją jest interpretacja związana z imieniem „Borysław”.

W interesującym dokumencie, którym jest Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego z okresu biskupa Henryka z Wierzbna, stworzona w latach 1295-1305, miejscowość ta została wymieniona w gronie wsi sąsiadujących z Żorami i Wodzisławiem. Otrzymuje tam zlatynizowaną formę nazwę „Borina”, co sugeruje, że „nawet Borynia powinna płacić dziesięcinę z 39 łanów”.

Inny ważny dokument, datowany na 20 maja 1354 roku, również potwierdza istnienie tej wsi. W owym czasie Borynia była nazywana Wojciechowem. W odniesieniu do transakcji, którą zrealizował książę Mikołaj, mówi się: „Um 20 Mai 1354 gab er seine Zustimmung, als Herzog Nicolaus dem Stefan von Raschütz das herzogliche Recht in Raschütz und Borin, das auch Woitcesdorf heiβ, für 60 Mark verkaufte […]”. Oznacza to, że książę Mikołaj zbył Mikołajowi z Raszczyc za 60 marek prawa do Raszczyc oraz Boryni, która nazywana była również Wojciechowem. To niemieckie określenie, które literalnie znaczy „Wieś Wójta”, już później się nie powtórzyło.

Ponadto, w dokumencie z 27 czerwca 1427 roku pojawia się podział na Borynię Górną i Dolną, co jest doskonałym dowodem na rozwój struktury administracyjnej tej miejscowości. Wspólne odniesienia głoszą: „Helena und ihre Söhne verliehen zu Pleβ am 27 Juni 1427 dem Johann Raschütz Ober und Nieder Borin ersteres in Land […]”. Tak zatem Helena i jej synowie nadali Janowi z Raszczyc prawa do zarządzania Górną i Dolną Borynią.

Przynależność administracyjna

Przez długi czas dzieje Boryni były związane z przynależnością do różnych jednostek administracyjnych. Wieś była częścią powiatu pszczyńskiego do roku 1954, a następnie przeszła pod administrację powiatu rybnickiego. W przedziale czasowym między 1945 a 1954 rokiem Borynia leżała w obrębie gminy Pawłowice.

W ciągu kolejnych lat, od 1954 do 1973 roku, miejscowość stała się siedzibą gromady Borynia. Później, aż do 1975 roku, przynależała do gminy Szeroka. W 1975 roku, w ramach reorganizacji administracyjnej, Borynia została włączona do miasta Jastrzębie-Zdrój.

Warto również zauważyć, że do 1954 roku do Boryni należał przysiółek Lasoki, który obecnie już znajduje się w granicach miasta Żory.

Podział administracyjny

W ramach sołectwa zidentyfikowane są różne jednostki osadnicze, które tworzą jego strukturę.

Należą do nich:

• Przysiółek Abisynia, który powstał w latach trzydziestych XX wieku,
• Gliniok,
• Kolonia Borynia, która została założona w okresie kolonizacji fryderycjańskiej na koniec XVIII wieku i przez wiele lat funkcjonowała jako Rudolfsort, będąc niezależną gminą aż do 1894 roku,
• Krzyżowice.

---

Oceń: Borynia (Jastrzębie-Zdrój)

---