Jastrzębska Spółka Węglowa

---

Historia

Jastrzębska Spółka Węglowa, utworzona 1 kwietnia 1993 roku, powstała na fundamentach Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego. Była to jedna z siedmiu działających wówczas spółek węglowych. Stanowiła połączenie siedmiu samodzielnych przedsiębiorstw górniczych, których przekształcenie doprowadziło do stworzenia jednoosobowej spółki Skarbu Państwa z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju.

Na początku działalności w skład spółki wchodziły następujące kopalnie:

• Kopalnia Węgla Kamiennego Borynia,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Jastrzębie,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Krupiński,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Morcinek,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Moszczenica,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Pniówek,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Zofiówka.

W okresie od 1993 do 2006 roku spółka przeszła proces restrukturyzacji, w ramach którego na przykład wydzielono majątek, niezwiązany bezpośrednio z główną działalnością. W październiku 1994 roku, dokonano połączenia kopalni Jastrzębie z kopalnią Moszczenica, co zaowocowało powstaniem kopalni Jas-Mos. W 1995 roku stworzono Zakład Logistyki Materiałowej, którego głównym celem było zaopatrzenie kopalń spółki w niezbędne materiały.

Rok później, w 1996 roku, utworzono Polski Koks, przynależący do Grupy. Z kolei w 1998 roku, z powodu nieefektywnego wydobycia, kopalnia Morcinek została postawiona w stan likwidacji, co finalnie miało miejsce w 2000 roku. W połowie 2003 roku Spółka zainicjowała powstanie Koksowni Przyjaźń sp. z o.o. W grudniu tego samego roku, Skarb Państwa wniósł przedsiębiorstwo państwowe Zakłady Koksownicze „Przyjaźń”, mieszczące się w Dąbrowie Górniczej, jako aport.

W ramach przebudowy zadłużenia, dokonano konwersji wierzytelności Koksowni Przyjaźń na udziały. W efekcie, w 2005 roku, Spółka zwiększyła swoje udziały w Koksowni do 46,24%, a następnie, po odkupie od współwłaścicieli, do 88,12%. W 2008 roku Skarb Państwa przekazał Spółce kopalnię Budryk, a spółka przystąpiła do realizacji ambitnego programu modernizacji, mającego na celu przestawienie tej kopalni na produkcję węgla koksowego wyższej jakości.

Rok 2010 przyniósł Spółce zakup od Skarbu Państwa 90,59% akcji Przedsiębiorstwa Gospodarki Wodnej i Rekultywacji. W dniu 1 stycznia 2011 roku, w kontekście reorganizacji, zrealizowano integrację kopalń Borynia oraz Zofiówka, formując nową kopalnię Borynia-Zofiówka. Już 1 stycznia 2013 roku, do tego projektu dołączył trzeci ruch z kopalni Jas-Mos, tworząc megakopalnię obejmującą obszary czterech wcześniejszych kopalń, działającą pod nazwą Kopalnia Węgla Kamiennego Borynia-Zofiówka-Jastrzębie.

W sierpniu 2014 roku, Jastrzębska Spółka Węglowa nabyła kopalnię Knurów-Szczygłowice od Kompanii Węglowej. Kolejny etap to 1 października 2016 roku, gdy część Ruchu Jas-Mos została przekazana do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Na dzień 31 marca 2017 roku, kopalnia Krupiński została bezpłatnie przekazana do Spółki Restrukturyzacji Kopalń.

Rok 2017 był dla spółki wyjątkowy, osiągnęła ona bowiem rekordowy poziom zysku, wynoszący 2 543,3 mln zł. Na początku 2018 roku zaprezentowano długofalową strategię na lata 2018-2030, zakładającą stopniowy wzrost wydobycia węgla z 14,9 mln ton w 2017 roku do 18,2 mln ton w 2030 roku. Z kolei, począwszy od 2020 roku, przewidziano zwiększenie udziału produkcji węgla koksowego w ogólnym wydobyciu z 72% do 85%. Plan produkcji oraz sprzedaży koksu ustalono na poziomie powyżej 3,4 mln ton.

W dążeniu do zrównoważonego rozwoju, koks wielkopiecowy o wysokich parametrach powinien stanowić 78% całkowitej produkcji grupy. Łączne wydatki na inwestycje w ramach obowiązującej strategii wyniosą około 18,9 mld zł. Jastrzębska Spółka Węglowa stawia na rozwój odnawialnych źródeł energii oraz dbałość o ekologiczne aspekty, co objawia się planowanym pięciokrotnym wzrostem produkcji energii elektrycznej z metanu, pozyskiwanego z kopalń.

Na początku 2019 roku, z struktur kopalni Borynia-Zofiówka-Jastrzębie wydzielono nową kopalnię o nazwie – zgodnej z lokalizacją złoża – Bzie Dębina, która jest w fazie budowy.

Struktura Grupy JSW S.A.

Grupa Kapitałowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej prowadzi swoją działalność w oparciu o dwie kluczowe linie biznesowe. Pierwszym z nich jest segment węglowy, którego głównym celem jest wydobycie węgla, ze szczególnym uwzględnieniem węgla koksowego. Proces wydobycia realizowany jest w czterech kopalniach, w tym:

• Kopalnia Węgla Kamiennego Borynia-Zofiówka-Bzie,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Budryk,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Knurów-Szczygłowice,
• Kopalnia Węgla Kamiennego Pniówek,
• Zakład Wsparcia Produkcji.

Drugim segmentem w działalności grupy jest segment koksowniczy, który wytwarza pełną gamę produktów koksowniczych dostępnych w koksowniach:

• JSW Koks S.A., w której 96,28% udziałów należy do Grupy Kapitałowej JSW,
• Koksownia Przyjaźń,
• Koksownia Radlin,
• Koksownia Jadwiga.

W skład Grupy JSW wchodzą również różne przedsiębiorstwa wspierające główne linie działalności – górniczą oraz koksowniczą. Te jednostki zajmują się działalnością pomocniczo-informatyczną, dostarczając usług takich jak:

• Jastrzębska Spółka Kolejowa Spółka z o.o.,
• Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o.o.,
• JZR Dźwigi Sp. z o.o.,
• JSW Szkolenie i Górnictwo Sp. z o.o.,
• JSW Ochrona Sp. z o.o.,
• JSW IT Systems sp. z o.o. (dawniej Advicom Sp. z o.o.),
• Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze Sp. z o.o.,
• Przedsiębiorstwo Gospodarki Wodnej i Rekultywacji S.A.,
• JSW Zwałowanie i Rekultywacja Sp. z o.o.,
• JSW Logistics Sp. z o.o. (dawniej ZPiS Spedkoks Sp. z o.o.),
• JSW Nowe Projekty S.A.,
• Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A.,
• JSU Sp. z o.o.,
• Carbotrans Sp. z o.o.,
• BTS Sp. z o.o.,
• ZREM-BUD Spółka z o.o.

Wydobycie i produkcja

Obszar, w którym prowadzi działalność Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW), znajduje się na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wykorzystywany przez JSW węgiel koksowy jest kluczowym składnikiem w procesie produkcji koksu, który jest niezbędny w wytwarzaniu stali, obok rudy żelaza. Grupa JSW przetwarza około 40% swojego węgla koksowego w koksowniach, co pozwala na zaoferowanie produktów o podwyższonej wartości.

W 2011 roku w kopalniach JSW wydobyto 8,8 miliona ton węgla koksowego, z czego 7,3 miliona ton stanowił węgiel koksowy typu 35. Dodatkowo, wydobyto 3,8 miliona ton węgla energetycznego, który jest głównie sprzedawany elektrowniom i elektrociepłowniom. Koksownie należące do JSW wyprodukowały w tym samym roku 3,1 miliona ton koksu. Przychody Grupy ze sprzedaży w 2011 roku wyniosły 9,38 miliarda złotych, w tym z węgla 4,94 miliarda złotych oraz z koksu 4,22 miliarda złotych. Zysk netto za ten sam rok wyniósł 2,1 miliona złotych, a kapitał własny spółki sięgał 8,44 miliarda złotych.

Grupa JSW S.A. jest jednym z czołowych eksporterów w kraju, a około 46% produkcji trafia na rynki zagraniczne. W 2011 roku wartość eksportu JSW wyniosła 3,93 miliarda złotych, z czego 3,19 miliarda złotych dotyczyło koksu, a 739 milionów złotych – węgla. Około 90% eksportu z Grupy jest kierowane do krajów Unii Europejskiej, w tym do Niemiec, Austrii, Czech, Słowacji, Rumunii i Węgier. Wśród głównych odbiorców węgla koksowego są firmy takie jak ArcelorMittal Poland, Voestalpine Stahl, U.S. Steel oraz Moravia Steel.

W roku 2018 kopalnie JSW wyprodukowały już 15 milionów ton węgla, z czego 10,3 miliona ton pochodziło z węgla koksowego, a 4,7 miliona ton stanowił węgiel przeznaczony do celów energetycznych. Koksownie grupy produkowały 3,6 miliona ton koksu. Kopalnie JSW posiadają około 6,7 miliarda ton bilansowych zasobów węgla, w tym 1 miliard ton operatywnych zasobów. Grupa planuje kontynuować zwiększanie bazy zasobów operatywnych, co ma na celu podtrzymanie silnej pozycji na międzynarodowych rynkach przez kolejne kilkadziesiąt lat.

Wydobycie węgla kamiennego w kopalniach JSW w 2011 roku przedstawia się następująco:

Nazwa kopalni	Netto wydobycie dzienne	Powierzchnia górnicza	Operatywne zasoby	Rodzaj wydobywanego węgla	Okres działalności bez strategicznych inwestycji	Okres działalności z realizacją strategicznych inwestycji
KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie (Zespół Borynia)	8 000 t/d	17,4 km²	32,6 mln ton	35.1, 35.2A, 35.2B	do 2030	do 2042
KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie (Zespół Zofiówka)	7 000 t/d	26,8 km²	93,7 mln ton	35.1	do 2021	do 2051
KWK Budryk	12 000 t/d	37,5 km²	234,1 mln ton	34.2 oraz węgiel energetyczny	do 2034	do 2077
KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie (Zespół Jas-Mos)	6 700 t/d	32,5 km²	30,2 mln ton	35.2B	do 2022	do 2022
KWK Krupiński	8 100 t/d	27,2 km²	21,4 mln ton	34.1, 34.2	do 2020	do 2030
KWK Pniówek	11 200 t/d	28,6 km²	Pniówek: 80,9 mln ton; Pawłowice 1: 54,3 mln ton	35.1	do 2025	do 2051

Stan zasobów operatywnych oraz prognozowana żywotność poszczególnych zakładów na koniec grudnia 2018 roku prezentuje się w poniższej tabeli:

Kopalnia	Operatywne zasoby	Planowana żywotność
KWK Budryk	251,6 milionów ton	do 2077 roku
KWK Knurów-Szczygłowice
Ruch Knurów	153,5 milionów ton	do 2072 roku
Ruch Szczygłowice	168,1 milionów ton	do 2078 roku
KWK Pniówek	181,5 milionów ton	do 2051 roku
KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie
Ruch Zofiówka	199,6 milionów ton	do 2051 roku
Ruch Borynia	88,3 milionów ton	do 2042 roku
Ruch Jastrzębie	13,3 milionów ton	do 2025 roku

Samowystarczalność energetyczna

Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej są klasyfikowane jako obszary o znacznym zagrożeniu metanowym. Metan, który powstaje jako produkt uboczny podczas wydobycia węgla, jest w tej spółce wykorzystywany w celach energetycznych. W 2011 roku z metanu pozyskanego w JSW udało się wytworzyć 208 GWh energii elektrycznej oraz 697 TJ energii cieplnej.

W tym samym okresie 71% wydobytego metanu zostało przeznaczone na produkcję energii elektrycznej, ciepła oraz chłodu. W nadchodzących 3–4 latach spółka planuje zwiększyć ten poziom wykorzystania metanu do 95%.

Dodatkowo, w roku 2011, aż 60% zużywanej energii elektrycznej oraz 98% energii cieplnej w Grupie pochodziło z własnych źródeł. To świadczy o wysokim poziomie samowystarczalności energetycznej spółki, co jest istotnym krokiem w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Obrót na GPW

W czerwcu 2011 roku rozpoczęto intensywne przygotowania do wprowadzenia akcji spółki na rynek publiczny. Celem tych działań była Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, gdzie planowano sprzedaż walorów firmowych.

Realizacja tych działań miała miejsce 6 lipca 2011 roku, kiedy to nastąpił start handlu akcjami JSW. Czas ten był dla spółki szczególny, ponieważ od września 2011 roku JSW dołączyła do prestiżowego indeksu WIG20, co z pewnością przyczyniło się do jej większej rozpoznawalności na rynku.

Znaczną wartość dla spółki miały również wyniki finansowe oraz zainteresowanie inwestorów. Z danych wynika, że w dniu 31 lipca 2012 roku kapitalizacja giełdowa JSW osiągnęła poziom 10,8 miliarda złotych. Warto zaznaczyć, że według stanu na 14 marca 2012 roku, Skarb Państwa posiadał 56,17% udziałów w Grupie JSW, co pokazuje istotną rolę państwa w strukturze właścicielskiej spółki.

Powyższe informacje świadczą o dynamicznym rozwoju oraz umocnieniu pozycji Jastrzębskiej Spółki Węglowej na krajowym rynku giełdowym.

Środowisko i działalność społeczna

Jastrzębska Spółka Węglowa przekazuje około 100 milionów złotych rocznie na działania związane z ochroną środowiska, z czego 15 milionów złotych jest przeznaczane na inwestycje. Dodatkowo, Spółka wydaje około 80 milionów złotych na usuwanie skutków eksploatacji górniczej, co obejmuje naprawy obiektów kubaturowych oraz infrastruktury zarówno naziemnej, jak i podziemnej.

Wśród działań mających na celu ochronę lokalnych ekosystemów, JSW stawia na zabezpieczenie lokalnych cieków wodnych przed zasoleniem. Wody są odprowadzane przy użyciu systemu retencyjno-dozującego „Olza” oraz do Zakładu Odsalania Dębieńsko, gdzie z wód dołowych uzyskiwana jest sól zarówno przemysłowa, jak i spożywcza. Troska o czystość wód kopalnianych w Rybnickim Okręgu Przemysłowym została doceniona w październiku 2011 roku, gdy Spółka uhonorowana została nagrodą „Kropla Czystej Wody”.

Nagroda ta podkreśla wysiłki JSW w zakresie wspierania projektów mających na celu oczyszczanie wód kopalnianych oraz popieranie systemu hydrotechnicznej ochrony rzeki Odry. Co więcej, dzięki zastosowaniu 40% metanu powstałego przy produkcji węgla, Spółka pokrywa 66% swojego zapotrzebowania na energię elektryczną oraz 98% na ciepło. Warto zaznaczyć, że kopalnie należące do JSW prowadzą segregację około 50 rodzajów odpadów wydobywczych.

Na podstawie tych odpadów, produkowane są kruszywa skalne, które znajdują zastosowanie w budownictwie drogowym, inżynieryjno-budowlanym oraz hydrotechnicznym. W roku 2018 Spółka wydała na ochronę środowiska 163,8 miliona złotych, z czego 44,5 miliona złotych przeznaczono na inwestycje oraz 76,8 miliona złotych na naprawę szkód związanych z działalnością górniczą.

Sponsoring

Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW) odgrywa znaczącą rolę w świecie sportu, stając się jednym z kluczowych mecenasów polskich dyscyplin sportowych. Spółka wspiera rozwój talentów oraz promuje aktywny tryb życia w regionie poprzez współfinansowanie lokalnych klubów sportowych.

W szczególności, JSW jest głównym sponsorem trzech znakomitych klubów sportowych w Jastrzębiu, które cieszą się dużą popularnością oraz sukcesami:

• Jastrzębski Węgiel – klub siatkarski, który zdobył uznanie na arenie krajowej i międzynarodowej,
• JKH GKS Jastrzębie – hokejowy klub, który regularnie walczy o najwyższe lokaty w polskiej lidze,
• GKS Jastrzębie – klub piłkarski, który również nieustannie dąży do sukcesów na boisku.

Zaangażowanie JSW w sponsoring sportu przyczynia się do popularyzacji sportu w Jastrzębiu i wspiera przede wszystkim młodych sportowców w ich dążeniu do doskonałości i lojalności wobec lokalnych tradycji sportowych.

---

Oceń: Jastrzębska Spółka Węglowa

---