Międzygminny Związek Komunikacyjny

---

Historia MZK w Jastrzębiu Zdroju

W okresie do 1991 roku, na całym terytorium województwa katowickiego, odpowiedzialność za miejską komunikację spoczywała głównie na Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym z siedzibą w Katowicach, którego organem założycielskim był wojewoda. Struktura tej instytucji była skomplikowana, z wieloma zakładami komunikacyjnymi umiejscowionymi głównie w dużych miastach regionu, co stwarzało zcentralizowany system zarządzania. W ramach tej struktury działał m.in. Zakład Komunikacyjny nr 9 w Jastrzębiu-Zdroju, posiadający zajezdnie autobusowe w takich miastach jak Wodzisław Śląski, Rybnik, a także Racibórz.

W roku 1991 nastąpiła reorganizacja, skutkująca podziałem Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego na mniejsze jednostki komunikacyjne, które opierały się zarówno na zakładach, jak i zajezdniach. W tym kontekście, w Jastrzębiu-Zdroju zarejestrowano Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej, które zyskało zajezdnie w Jastrzębiu, Wodzisławiu Śląskim oraz Rybniku. Przedsiębiorstwo to stało się kluczowym organizatorem oraz jedynym przewoźnikiem komunikacji miejskiej w obszarze Rybnickiego Okręgu Węglowego. Jednakże z powodu problemów finansowych, takich jak starzejący się tabor, PKM był zmuszony do zawieszania niektórych kursów oraz linii, co prowadziło do konieczności wnioskowania o wsparcie finansowe od gmin, by uniknąć ograniczenia komunikacji.

W obliczu zachodzących zmian w polskiej gospodarce, w tym reformy samorządowej, a także zmian w zasadach funkcjonowania przedsiębiorstw, nastąpiły wyraźne zmiany w miejskiej komunikacji. Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku dotycząca samorządu terytorialnego zobowiązała samorządy do zaspokajania kolektywnych potrzeb swoich społeczności, w tym również w zakresie lokalnego transportu publicznego, który stał się zadaniem własnym gmin. Przepisy tej ustawy, jak również te związane z pracownikami samorządowymi, nałożyły na gminy obowiązek wyboru formy organizacyjno-prawnej dla przekształcanych przedsiębiorstw komunikacyjnych, a także przekazały im odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniego transportu publicznego na ich terytorium.

Dzięki tym nowym regulacjom, samorządy w obrębie Rybnickiego Okręgu Węglowego podjęły decyzję o wspólnej realizacji zadań związanych z komunikacją miejską, tworząc Międzygminny Związek Komunikacyjny (MZK) w dniu 4 kwietnia 1991 roku. Do Związku przystąpiło dziewięć gmin, a Gmina Jastrzębie-Zdrój została wybrana na siedzibę tego związku. W lipcu 1991 roku miasto formalnie przyłączyło się do MZK. W roku 1992 majątek PKM w Jastrzębiu-Zdroju został na mocy decyzji wojewody katowickiego skomunalizowany na rzecz MZK, co znacząco wpłynęło na organizację lokalnej komunikacji.

Od 1993 roku, po przejęciu przez MZK zadań związanych z planowaniem, organizowaniem, kontrolowaniem i dystrybucją biletów, stał się on pełnoprawnym Organizatorem komunikacji miejskiej w gminach zrzeszonych w Związku. Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej zaczęło z kolei pełnić rolę przewoźnika, realizując usługi transportowe na zlecenie MZK.

W kolejnych latach do Związku dołączyły nowe gminy, takie jak Pawłowice i Rydułtowy w 1992 roku, Jejkowice w 1993 roku, a także Marklowice i Pszów w 1995 roku. W 1994 roku związek opuściła gmina Gaszowice. Na podstawie różnych umów gospodarczych, Związek rozszerzył zakres działalności komunikacyjnej na okoliczne gminy, w tym Gorzyce, Lubomię, Ornontowice i Orzesze. Do końca roku 1995 MZK organizował komunikację w 18 gminach, obejmujących około 560 tysięcy mieszkańców. Usługi transportowe świadczyło 8 przewoźników z różnymi formami własności, przewożąc około 5 milionów pasażerów miesięcznie po 88 liniach, pokonując przy tym blisko 1 milion kilometrów.

Niestety, na początku nowego roku, dokładnie 1 stycznia 1996 roku, gminy Rybnik i Jejkowice postanowiły wystąpić z Związku, a miasto Rybnik przejęło obowiązki organizacyjne na terytorium swoich gmin. W 1997 roku nowo utworzona gmina Radlin dołączyła do MZK, a dwa lata później Związek opuściła gmina Zebrzydowice. Co ważne, od 1 stycznia 2005 roku Gmina Świerklany również przestała być członkiem Związku.

Przewoźnicy

W ramach linii komunikacyjnych MZK swoją działalność prowadzą różnorodne przedsiębiorstwa, które zapewniają wysokiej jakości usługi transportowe.

• Międzygminna Komunikacja Autobusowa sp. z o.o,
• Kłosok Żory sp. z o.o,
• Firma Przewozowa „MIKRUS” s.c,
• Krzysztof Kempny NFU.

---

Oceń: Międzygminny Związek Komunikacyjny

---